Inđija – Hranitelji prihvataju različitu decu, mališane koji imaju svoj identitet, i koji nisu kod njih od njihovog rođenja, ne poznaju dobro njihovu prošlost, i najvažnije je da imaju u vidu da u svoju porodicu prihvataju dete koje dolazi sa gubitkom, ističe Žmirić
Hraniteljstvo u Opštini Inđija postoji još od 30-ih godina prošlog veka, a začetnik organizovanog hraniteljstva je Mesna zajednica Čortanovci, koja je osnovala Centar za porodični smeštaj dece i omladine još 1. novembra 1976. godine, što je nekoliko godina kasnije prešlo u nadležnost Centra za socijalni rad „Dunav“ u Inđiji, podseća Nada Žmirić, socijalna radnica i voditelj slučaja u Inđiji:
– Niz godina, može se reći do pre dvadesetak, kada je na nivou države počela kampanja „Za život u porodici“, hranitelji su bilo uglavnom iz seoske sredine, dok je hraniteljstvo u urbanim naseljima počelo da se razvija pre oko dve decenije, kaže Žmirić.
Danas je jednako bitan cilj očuvanje tradicije i unapređenje hraniteljstva kao oblika porodično-pravne i socijalne zaštite, u cilju pridobijanja i očuvanja dovoljnog broja veštih i iskusnih hranitelja koji mogu da pruže visoko kvalitetan smeštaj za svu decu u sistemu zaštite.
-U inđijskoj opštini trenutno je 24-oro mališana u 17 hraniteljskih porodica i sa zadovoljstvom možemo da kažemo da nemamo nijedno dete na domskom smeštaju, ističe naša sagovornica.
Od ukupnog broja dece na porodičnom smeštaju troje sa smetnjama u razvoju imaju poteškoće u savladavanju školskog gradiva, jer su sniženih intelektualnih potencijala.
-U inđijskoj opštini nema mališana koji su zdravstveno ugroženi, ili su sa fizičkim invaliditetom, rekla je socijalna radnica.
Hranitelji dece sa invaliditetom moraju posedovati poseban senzibilitet i karekteristike ličnosti kako bi bili dobri za decu.
-Specijalizovano hraniteljstvo je vid hraniteljstva koje zadovoljava potrebe deteta sa smetanjama u psiho-fizičkom razvoju, deteta sa izraženim zdravstvenim teškoćama, ili poremećajem ponašanja, objašnjava Nada Žmirić.
Ono podrazumeva viši stepen brige u odnosu na standardno, ili urgentno hraniteljstvo, što od hranitelja zahteva posebne kompetencije kako bi odgovorili individualnim potrebama deteta sa invaliditetom.
-Potrebno je da se stvore uslovi da dete svoje razvojne potencijale ostvari do maksimuma, za šta hranitelj mora biti spreman, ističe Žmirić, naglasivši da se iz tog razloga specijalizovano hraniteljstvo dosta sporije razvija.
Prednosti hraniteljske porodice za decu sa invaliditetom u odnosu na smeštaj u ustanovi socijalne zaštite su mnogostruke:
-Deca u hraniteljskim porodicama su dobro zbrinuta, hranitelji se više angažuju oko njih, jer u domskim uslovima negovatelji nisu u mogućnosti da se posvete svakom detetu onoliko koliko bi to njemu bilo potrebno, sigurna je naša sagovornica.
Da bi neko postao hranitelj mora da pohađa program pripreme i obuke, kako standardni, tako i specijalizovani hranitelji.
-Nakon ispunjavanja opštih uslova, koji podrazumevaju adekvatne stambeno-materijalne i porodične prilike i zakonske okvire, neophodna je stručna obuka hranitelja, koja ima za cilj podizanje nivoa znanja i jačanje njihovih kompentencija, kako bi se unapredio kvalitet brige o deci, objašnjava Nada Žmirić.
Na taj način potencijalni hranitelji razvijaju znanja i veštine da na odgovarajući način odgovore uzrasno – razvojnim potrebama deteta, njegovoj zaštiti od zanemarivanja i zlostavljanja, kao i o očuvanju identiteta deteta.
-Neophodno je podržati dete u negovanju njegovih veza sa biološkom porodicom, i dragim ljudima koje su imali pre smeštaja u hraniteljsku porodicu, kao i raditi na ublažavanju gubitaka kod dece koji su nastali kao posledica izdvajanja iz bioloških porodice, kaže socijalna radnica.
Između stručnih timova Centra za socijalni rad i hranitelja razvija se partnerski odnos koji mora da štiti interese deteta. Međutim, u praksi se svakako nailazi na teškoće koje je neophodno prevazići:
-Hranitelji prihvataju različitu decu, mališane koji imaju svoj identitet, i koja nisu kod njih od njihovog rođenja, ne poznaju dobro njihovu prošlost, i najvažnije je da imaju u vidu da u svoju porodicu prihvataju dete koje dolazi sa gubitkom, ističe Žmirić.
Osećaj gubitka uvek prati decu u hraniteljskim porodicama, imaju ga i kada odlaze iz hraniteljske porodice, i tu je uloga hranitelja, takoreći, presudna.
-Njihov zadatak je da pomognu detetu da prevaziće osećaj gubitka, i da ojača svoje potencijale da prihvati bol, kako bi uspešno išlo kroz život, nastavlja naša sagovornica.
Prilagođavanje i deteta i hraniteljske porodice po samom dolasku je složen proces i zavisi od obostranih individualnih potencijala.
-Adaptacija zahteva isplaniranu pripremu kako bi se prevazišle sve potencijalne teškoće, i veoma je važno da hranitelji u tom periodu imaju adekvatnu profesionalnu podršku, kako bi pravilno razumeli dete koje je bilo zanemareno, ili zlostavljano, izričita je Žmirić.
Svaki problem deteta sa invaliditetom hranitelji bi trebalo da podele sa stručnim radnicima nadležne ustanove socijalne zaštite, kako bi kao ravnopravni staratelji našli najprihvatljivija rešenja:
– Centar za socijalni rad je u kontinuitetu dostupan i hraniteljima i roditeljima, sa kojima se paralelno radi, kako bi se prevazišle poteškoće koje je izazvalo izmeštanje deteta iz biološke porodice, jer hraniteljski smeštaj je privremen, koliko god dugo trajao, objašnjava sagovornica.
Cilj hraniteljstva je da se dete vrati u biološku porodicu, ili da se osposobi za samostalan život.
-Zagrljaj hranitelja u velikoj meri može da nadomesti deci gubitak odlaska iz biološke porodice, to je slično roditeljskoj brizi i oni se najčešće sažive jedni sa drugima, nastavlja Nada Žmirić, napominjući da veoma često deca ostaju uz hranitelje i kada formiraju svoje porodice.
Specijalizovano hraniteljstvo, kada hranitelj prihvati dete sa problemima u razvoju, u situaciji u kojoj ni roditelji to ne mogu, je nedvosmisleno odraz velike ljudske širine, dobrote i ljubavi.
-Teškoće u brizi o detetu imamo svi, i kao roditelji i kao hranitelji, ali to nikako ne znači da nismo spremni i pozvani da brinemo o detetu, naprotiv, traženje pomoći za rešavanje problema je pokazatelj roditeljske, ili hraniteljske zrelosti, zaključuje naša sagovornica.
Mirjana Stupar
Projekat “ Deca sa smetnjama bez roditeljskog staranja- hraniteljstvo najbolja zamena za porodicu” je sufinansiran iz Budžeta Republike Srbije – Ministarstva informisanja i telekomunikacija.Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
