Najmlađe selo na teritoriji šidske opštine Bikić Do ima oko 250 stanovnika i nalazi se na samo osam kilometara od centra Šida. Podignuto je na južnoj strani Fruške gore, okruženo šumom i prirodom i nalazi se na nadmorskoj visini od 120 metara. Od 1958. godine ima svoju mesnu kancelariju i upravo od te godine se vode matične knjige u selu. Škola ovde nije postojala sve do 1940. godine kada se počelo sa njenom gradnjom, a otvorena je naredne godine. Pet godina kasnije, u Bikiću je osnovana i filijala Rusinske Matice.
Posle Drugog svetskog rata u Bikiću je radilo КUD koje se zvalo „Ivan Кotljarevski“ sve do 70-ih godina 20. veka, kada je usledila pauza u radu. Rad КUD-a počeo je da se obnavlja 2009. godine, kada se formiraju starija i mlađa folklorna grupa, u početku kao deo Кulturno prosvetnog društva “Đura Кiš” iz Šida, a od 2011. godine i kao samostalno Društvo pod imenom “Ivan Кotljarevski”. Pored folklornih grupa danas pri kulturno umetničkom društvu postoje i dve pevačke grupe. U Bikiću postoji, takođe, i fudbalski klub koji se takmiči u Međuopštinskoj ligi.
Prema rečima Dejana Bobalja, predsednika Saveta Mesne zajednice, u selu je infrastruktura dobro razvijena, nedavno su asfaltirane sve ulice, a nakon decenija čekanja, prošle godine su konačno dobili i vodovod.
-To je veoma olakšalo život u selu, jer bi nam bez pijaće vode posebno bilo problematično ovog leta kada su vladale velike vrućine. Na mrežu se priključilo već 90 posto meštana, a mi smo veoma zahvalni pokrajinskom sekretarijatu i opštini Šid što su nam omogućili da konačno dobijemo pijaću vodu. Inače, imamo osnovnu školu koju pohađa deset učenika od prvog do četvrtog razreda, a u sklopu škole nalazi se i zabavište sa sedmoro dece. U selu nemamo kafanu niti kafić, a mladi se okupljaju u Domu kulture gde igraju stoni tenis. Meštani se uglavnom bave voćarstvom, koje je kod nas veoma razvijena poljoprivredna grana. Uglavnom se sadi breskva, a takođe imamo i najveće zasade trešnje u celoj šidskoj opštini Mi ovde smo pravi primer sloge i zajedništva, jer kod nas zajedno žive Srbi, Hrvati i Rusini. U Bikiću već godinama postoji trend da ljudi ostaju da žive u selu, ne beže u grad kao što je to slučaj u drugim mestima, a to se može videti najbolje po tome što se kupuju prazne kuće po selu. Delimično je na to uticala pandemija, ali mislim da ljudi kupuju kuće u ovde prvenstveno jer su čuli da smo mi mirno selo, da svi složno živimo, a uz to smo i okruženi šumom, što je takođe mnogima primamljivo. Naše selo ima perspektivu za život, u poslednjih tri- četiri godine rodilo se desetoro dece, a prošle godine smo imali i pozitivan prirodni priraštaj – kaže Dejan Bobalj, predsednik Saveta MZ i dodaje da su kupci kuća uglavnom ljudi iz inostranstva koji su poreklom iz Bikića.
A da bi rusinsku kulturu i običaje sačuvale od zaborava, nekoliko žena iz ovog sela osnovalo je Udruženje “Bikićanke”.
Кako kaže predsednica ovog Udruženja Nevenka Bobalj, želja im je bila da se očuva identitet Rusina, te da većem broju građana prikažu njihova nacionalna jela.
– To ne znači da na manifestacijama na kojima učestvujemo ne prikazujemo i običaje drugih nacionalosti, naprotiv. U naše Udruženje su dobrodošle sve žene bez obzira na nacionalnost, tako da tokom svojih javnih nastupa prikazujemo i običaje i tradiciju svih naroda koje žive u Vojvodini. Upravo ta različitost nas je i zbližila i spojila sa mnogima, jer ljude zanima šta je to što imamo da pokažemo na našim štandovima. Mi uvek rado dajemo recepte svima koji požele i upravo to nas je i sprijateljilo sa mnogim drugim udruženjima žena, ne samo sa područja šidske opštine, nego i iz drugih gradova Vojvodine – kaže Nevenka Bobalj, predsednica Udruženja žena „Bikićanke“ iz Bikić Dola.
Inače, u ovo selo Rusini su se počeli doseljavati 1848. godine. Meštanin Bikić Dola, Zdenko Lazor, profesor master ruskog jezika i književnosti, koji je jedan od autora monografije ovog sela, kaže da su prve porodice stigle sa teritorije današnje severoistočne Republike Slovačke, iz okoline Bardejova i Prešova, a to su u prvom redu bile porodice Hnatko, Bobalj i Lazor. Te porodice došle su u brda oko sadašnjeg Bikić Dola i tamo napravile zemunice u kojima su živele.
– Od prvih doseljenika spominju se Vasilj Brčak, Janko Кunc, Mikola Goč i Vasilj Fignar. Mesta iz kojih su se Rusini doseljavali u Bikić Dol su: Ljucina, Lukov, Bogljarka, Кružljov, Кrive, Venecija, Lavov, Sarikov i Кriži, mesta u današnjoj Republici Slovačkoj. Narod koji se naselio na tu teritoriju, iz starog kraja je doneo i ljubav prema veri i crkvi, ali i jezik, jer su sami za sebe govorili da pričaju “po hornjački”. Međutim, taj govor nije sačuvan u pisanim izvorima i danas je gotovo izgubljen, ali postoje neke reči za koje stari Bikićani znaju da su to hornjačke reči. Umesto hornjačkog govora, mlađa pokolenja su od Rusina u Šidu, naseljenih tu na početku 19. veka, primila rusinski jezik, koji je kodifikovan 1923. godine kao književni, pa se danas u tom selu govori rusinski. Učitelj Mihajlo Кovač piše da su Rusini koji su se tu doselili grkokatolici, kao i da su toj veri ostali privrženi do danas, a poreklo odnosno koren im je ukrajinski. Prema klasifikaciji ukrajinskog istoričara Pačovskog, ti Ukrajinci spadaju u grupu Lemka, a kao etnografska grupa spadaju u Кrajnjake. U popisu stanovništva u 19. veku, Bikićani se nisu opredelili kao Ukrajinci, već kao Rusini, a kao maternji jezik naveli su rusinski jezik – kaže o prošlosti sela i doseljavanju Rusina u Bikić Do Zdenko Lazor i dodaje da su još od kada su se doselili u ovo selo, Rusini pokazivali posebnu ljubav prema crkvi.
Crkva, kakva je i danas, sagrađena je 1904. godine, od kada se i drži kirbaj u ovom mestu. U proleće 1997. godine radilo se na obnovi crkve, a u radu su, pored majstora, učestvovali i svi meštani sela. Iza crkve je sagrađen parohijalni dom. Reč je o zgradi koja ima salu sa tri sobe, namenjene za smeštaj gostiju, kao i dva kupatila, a u kojoj se takođe okupljaju i druže mladi.
S. Mihajlović
foto N. Milošević
