Ruma-Fotomonografija „Spomeničko nasleđe Rume“, autora Snežane Janković, višeg kustosa Zavičajnog muzeja u Rumi i izložba fotografija rumskih spomenika na zanimljiv način Rumljane vodi kroz bližu i dalju istoriju svog grada. U Zavičajnom muzeju u Rumi otvorena je izložba fotografija, dok će promocija monografije sačekati bolja vremena i stabilniju epidemiološku situaciju u zemlji. I izložba i fotomonografija „Spomeničko nasleđe Rume“ svedoči o kulturi, istoriji i tradiciji grada. Na izložbi je na 63 fotografije predstavljeno 30 spomenika, a autor fotografija je penzionisani kustos muzeja, Dragomir Janković. One su nastale krajem prošle godine. Deset je starih fotografija sa razglednica iz Fonda Zavičajnog muzeja i 53 nove.
-Spomenici predstavljaju značajne ostatke iz naše prošlosti, svedoci su naše istorije, naše tradicije. Ima ih različitih oblika, među kojima su kompleksni, koji se sastoje od dva ili više elemenata, zatim i spomenika u obliku spomen krsta, ovde su predstavljena takva tri spomenika, kao i oni koji se odnose na neku ličnost ili grupu ličnosti. Nisu predstavljeni oni koji se odnose na obrede ili označavanje raskršća. Tu su i figuralni spomenici, kao što je stojeća figura dr Žarka Miladnovića, zatim grupna figura dece u Malom parku, spomenici u obliku biste koji su posebna vrsta i njih ima šset i predstavljeni su na izložbi, a dva su nestala tokom minulih vremena. Najviše imamo spomen ploča, na izložbi ih je deset. Inače izgubljeno je devet ploča od šezdesetih godina naovamo, rekla je Snežana Janković.
Na izložbi su predstavljeni svi postojeći spomenici , osim onih koji su izgubljeni. Izuzetak je napravljen kada je u pitanju spomen ploča Novembarski dani 1918.godine koja je u kontekstu vremena iz Prvog svetskog rata i čini celinu sa pločom koja danas postoji i koja je posvećena Narodnom zbor kada se Srem prsajedinio Kraljevini Srbiji. Ona je nestala početkom Drugog svetskog rata i posvećena je ulasku srpske vojske u Rumu u novembru 1918.
-Spomenici Rume nasleđe su iz 20.veka, uz nekoliko izuzetaka. Posvećeni su, uglavnom značajnim ličnostima ili događajima. Izrađei su u različitim formama. Najstariji spomenik na rumskoj teritoriji potiče sa samog kraja 18.veka, građen je nakon završetka epidemije kuge koja je 1795/96.harala Sremom. Kompleksan spomenik, podignut sa obe strane puta Ruma-Irig, zalog je sećanja na ovu epidemiju i borbu Rumljana protiv nje, dobio je naziv Kupovi po kipovima svetaca i Hrista koji se na njemu nalaze. Spomenik u istoj kompleksnoj formi –dva monolita postavljena sa obe strane puta Ruma- Stejanovci, podignut je mnogo godina kasnije, 1971, čuva uspomenu na značajan događaj iz Drugog svetskog rata, razmenu zarobljenika. Treći spoemn kompleks, sačinjen od sedam elemenata, krasi centralni gradski trg, a takođe se odnosi na Drugi svetski rat, posvećen je palim borcima i žrtvama NOR-a, govori o najpoznatijim spomenicima Snežana Janković.
-Spomenici izvedeni iz jednog dela, monoliti, kategorišu se prema svom obliku. Pa tako imamo spomen krstove posvećene jednoj ili više ličnosti i figuralne spomenike. Ukupno konstatovano je tri spomen krsta i sedam figuralnih spomenika. U kategoriji figuralnih tri su sa predstavom čitave ljudske figure, po jedna spomen Fontana, bista-poprsje sa postamentom kao sastavnim delom ansambla, obeležje u obliku krila i figura konja. ispred glavne rumske pošte nalazi se spomenik sa prikazanom čitavom ljudskom figurom, posvećen dr Žarku Miladinoviću, dok se u Malom parku nalazi spomenik sačinjen od tri figure, tri deteta. Konjanički spomenik u Orlovićevoj ulici umesto jahača na konju, što je uobičajeno za ovu kategoriju spomenika, predstavlja nagu žensku figure na konju. Spomen Fontana konstruisana u obliku geometrijskih figura, postavljena na rumskoj železničkoj stanici, posvećena je ličnostima iz NOR-a. Spomenik čuvenom pesniku Čika Jovi Zmaju, prikazuje poprsje slavnog pesnika koje sa postamentom čini jedinstvenu celinu, postavljen je ispred OŠ “Zmaj Jova Jovanović”….Posebna forma memorjalnih obeležja su spomen ploče. One su najčešći vid javnih spomenika, konstatovano ih je ukupno 20. Nažalost, do vremena sadašnjeg, iz različitih razloga izgubljeno je devet ploča. Većina sačuvanih postavljene su tokom 20.veka, a posvećene su Dugom svetskom ratu. Jedina spomen ploča iz 19.veka nalazi se na rimokatoličkoj crkvi i nije čitljiva. Nakon 2000.godine Rumljani su podigli svega tri spomen ploče, dve na Svetosavskom domui jednu na kući u kojoj je stanovala Mileva Marić, navodi autorka Snežana Janković
Istraživanja o spomenicima su se sprovodila prethodne dve godine, da bi ovog leta bila predstavljena javnosti. Monografija je štampana sredstvima Pokrajinskog sekretarijata za kulturu , uz podršku Opštine Ruma, koja je dotirala nedostajuće finansije.
-Snežana je napravila jednu prelepu monografiiju i taj projekat je odavno smišljen u njenoj glavi, trebalo ga je samo realizovati. Pokrajinski sekretarijat za kulturu je prošle godine imao konkurs, na osnovu kog smo rešili da zatražimo sredstva, međutim nismo dobili dovoljno novca. Zahvaljujući Opštini Ruma dobili smo dozvolu i dodtna sredstva. Knjiga ima veoma velik značaj, koji su prepoznali ljudi iz Opštine. Žao mi je što nije mogla da bude u više primeraka, ali se nadam da možemo uraditi neko reizdanje, rekla je Branislava Konjević, direktorka Zavičajnog muzeja Ruma.
S.Belotić
Projekat „Kulturni i istorijski vodič kroz Rumu“ sufinanira Opština Ruma
Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
