Očuvana tradicija i kultura Slovaka, specifična gastronomija, domaća vina iz slankamenačkih vinograda i ljubaznost domaćina predstavljaju nešto što ne treba propustiti
Piše: M. Balabanović
Slankamenački Vinogradi su najmanje naselje inđijske opštine koje broji nešto više od 250 stanovnika. Nastalo je krajem 19. veka na krajnjim istočnim obroncima Fruške gore, na padinama pobrđa Koševac. U leto 1770. godine, profesor srpske gimnazije u Novom Sadu, Jan Bon, okupio je oko hiljadu Slovaka iz bačkog i peštanskog okruga i doveo ih u Staru Pazovu. Na svom putu Slovaci su s tugom gledali Frušku goru, koja ih je podsećala na njihovu staru domovinu – Visoke Tatre. Iz tog razloga oni su krajem 19. veka na Fruškoj gori podizali vinograde i pored njih takozvane lagune za stanovanje a potom i omanje kućice. Postepeno je počelo trajno naseljavanje i tako je nastalo današnje naselje Slankamenački Vinogradi. Poreklo imena naselja vezano je za uzgoj vinove loze sorte Slankamenka, a ne za blizinu naselja Stari i Novi Slankamen, kako deluje.
Interesantna je istorijska priča o njegovom nastanku jer je ono prvobitno bilo vikend naselje vinogradara a vremenom je preraslo u stalno naselje. Naseljeno je stanovnicima slovačke nacionalnosti oko 90 posto čine Slovaci, koji svojom specifičnom kulturom, običajima, nošnjom, načinom života i folklorom privlače sve veći broj turista.
Očuvana tradicija i kultura Slovaka, specifična gastronomija, domaća vina iz slankamenačkih vinograda i ljubaznost domaćina predstavljaju nešto što ne treba propustiti. Meštani Slankamenačkih Vinograda i danas nose tradicionalnu nošnju, zanimljivu i prepoznatljivu po svom bogatstvu boja i ručnom vezu.
Žensku nošnju karakterišu široke suknje sa mnogobrojnim žiponima prekrivene vezenim keceljama. Obavezni elementi nošnje su i maramame, vezene košulje, panćuške – pletene patikice smašnicom pojačene gumenim đonom, kapce -duge pletene čarape i prsluci. Neki delovi nošnje ostali su isti kao pre, a neki su malo modernizovani. Ranije su suknje bile znatno duže, skoro do članaka i nijedna žena ispod suknje nije imala manje od šest žipona, dok se danas nose samo dva ili tri.
Mušku nošnju čine pantalone i košulja izrađena od belog ručno rađenog platna, šešir i ručno pletena torbica u kojoj se nosio ručak.
Osim nošnje, interesantni su i razni predmeti iz svakodnevnog života Slovaka, koji se mogu videti u posebnoj prostoriji iza seoske crkve, namenjenoj prezentaciji slovačke kulture i tradicije.
Manifestacija pod nazivom Pudarski dani, koja se održava svakog avgusta i koja okuplja veliki broj Slovaka ali i drugih posetilaca, prilika je za sve zainteresovane da bolje upoznaju specifičnu kulturu ovog naroda. Podsećamo, manifestacija „Pudarski dani“ se organizuje od 2004. godine i posvećena je onima koji su najviše vremena provodili u vinogradima i koji su „omogućili“ grožđu da postane vino, odnosno pudarima, čuvarima vinograda. „Pudarski dani“ na najlepši način prezentuju kulturu, pesmu i igru i evociraju uspomene na Slovake koji su pre 250 godina došli na ove prostore. Sama manifestacija svrstana je u red događaja od velikog značaja za opštinu Inđija sa tradicijom dužom od decenije.
Tekst je napisan u sklopu realizacije Projekta „Ravnomerni razvoj: da selo bude kao grad“ koji je finansiran iz sredstava budžeta Opštine Inđija.Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
